ACTUALITÉ

EUROPE

DOSSIERS

DOCUMENTS

INTERNATIONAL

POLITIQUE

VIDEOS

EVENEMENTS

ANNONCES

ARCHIVES

FORUM

WAN © 2009

                              2009 թ,  Հոկտեմբեր   12                                        Politique                       

Հոկտեմբերի 8-ին “Ուրբաթ” ակումբում “Հայ կամավորականների համախմբում” ազգային-քաղաքական նախաձեռնության համակարգող

Ժիրայր Սեֆիլյանի մամուլի ասուլիսը

Ողջունում եմ ներկաներին:

Հայտնեմ մեր տեսակետը հայ-թուրքական հարաբերությունների այսօրվա ընթացքի մասին:

Երբևիցե հայ-թուրքական երկխոսություն կամ դիվանագիտական հարաբերություններ հաստատելու համար հայկական կողմը պետք է ելնի հետևյալ իրողություններից.

1. գոյություն չունի հայ-թուրքական հարաբերություններ, առկա է հայ-թուրքական հակամարտություն,
2. աշխարհագրորեն հարևանությունը ոչ միշտ կարող է պարտադրել բարիդրացիական հարևանություն: Այո, Թուրքիան հարևան երկիր է, սակայն այդ պետությունը Հայաստանը և հայությանը բնաջնջման նպատակադրություն ունի: Առանց հաշվի առնելու այս իրողությունը մենք վտանգելու ենք հայ ժողովրդի ֆիզիկական գոյությունը և հոգևոր անվտանգությունը,
3. օտարի հովանավորությամբ, ինչու չէ նաև պարտադրմամբ հարաբերությունների հաստատումը խախտում է տարածաշրջանում առկա ուժերի հարաբերակցությունը, որը սպառնում է հայ ժողովրդի ֆիզիկական գոյությանը,
4. հայ ժողովրդի ֆիզիկական գոյությունը պահպանելու հիմնական երաշխիքների առկայություն, այն է`

- համասփյուռ հայ ժողովրդի միասնականությունը, որը դժբախտաբար այսօր գոյություն չունի,

 - հայկական արժեքներով տոգորված հայկական բանակ, որն իմ համոզմամբ այսօր ևս գոյություն չունի,

- հայրենի տարածքներ, որոնք վերահսկվում են այսօր հայերի կողմից: Բարեբախտաբար այս երրորդ գործոնը այժմ առկա է:

Այսօր հայ-թուրքական այս զառանցանքը պտտվում է Արցախի ազատագրված յոթ շրջանների շուրջ: Հակառակորդը շատ լավ գիտակցում է, որ մեր ժողովրդի դիմադրողականությունը պահելու միակ գործոն մնացել է այս տարածքները: Զիջելով այն վտանգում ենք մեր ժողովրդի ֆիզիկական գոյությունը:

Թուրքական կողմը, պարբերաբար, ամենաբարձր մակարդակով պահանջում է, որ քանի դեռ հայկական կողմը չի լքել իրենց խոսքով այսպես կոչված «օկուպացված տարածքները», հայերի հետ որևէ հարաբերություն ստեղծելու մասին խոսք գնալ չի կարող: Կրկին անգամ շեշտում եմ, որ գլխավոր վտանգը ազատագրված տարածքների գլխին է կախված: Այդ տարածքները զիջելուց հետո Ցեղասպանության, թե Կարսի պայմանագրի մասին խոսելը դառնում է բոլորովին անիմաստ: Ուստի մեր խնդիրն է այսօր մեր ժողովրդին տեղեկացնել հստակ, թե որտեղ է գլխավոր վտանգը:

Ամփոփելով, շեշտեմ մեկ անգամ ևս մեր կեցվածքը հայ-թուրքական հարաբերությունների վերաբերյալ. մենք դեմ ենք որևէ մի հարաբերության հաստատման, քանի դեռ մենք, հայերս չենք ձևավորել, ստեղծել հայկական պետություն:

Ինչ վերաբերվում է Հայաստանում ներքաղաքական իրավիճակին, ապա այն խիստ մտահոգիչ է: Այսօր, այսպես կոչված քաղաքական դաշտը ամբողջությամբ վերահսկելի է օտարի կողմից, ուղղակի, թե անուղղակի: Չեմ թվարկի քաղաքական դաշտում գոյություն ունեցող բուրգերը որոնք են, ինչպես նաև որն է «ազգային բևեռ» անվան տակ նոր ձևավորվող բուրգը: Կփաստեմ միայն, որ քաղաքական ամբողջ դաշտը օտարի կողմից վերահսկելի է: Ուստի հայերի խնդիրն է այս վերահսկելիությունից դուրս համապատասխան քայլ կատարելը:

Սեպտեմբերի 3-ի իմ ելույթում հայ-թուրքական հարաբերությունների խնդրի շուրջ նշել էի, որ պետք է տեղի ունենա ջրբաժան մեր և Կոնգրեսի միջև: Այսօր այդ ջրբաժանը տեղի ունեցել է հետևյալ տեսքով. մենք աջակցել ենք Լևոն Տեր-Պետրոսյանին, դարձել ենք մասը համաժողովրդային շարժման նախընտրական օրերին բոլորիս հայտնի պատճառով: Կոնգրեսը երբեք չենք գնահատել որպես միաձույլ մի մարմին, որպես մի ուխտ: Այդ դաշտը մենք համարել ենք այն տեղը, որտեղ ամենաանկեղծ ձևով փորձել են պայքարել այս բռնատիրական ռեժիմի դեմ: Մենք այդ դաշտից երբեք դուրս չենք գալու: Շարժման հետևանքով ձևավորված տասնյակ հազարավոր հայ քաղաքացիների ձևավորված միակամությունը մենք երբեք չենք խաթարելու: Այդ դեպքում այսօր ինչ քայլեր ենք մենք կատարելու: Մոտակա օրերին ձևավորվելու է շարժման տեսքով քաղաքական մի օղակ, որը ազգային, քաղաքական, գաղափարական, ծրագրային, բարոյական ուժն է կրելու իր մեջ և կայանալուց անմիջապես հետո հայտ է ներկայացնելու մեր ժողովրդին առաջնորդելու: Այդ օղակը ձևավորվելու է վերկուսակցական սկզբունքով, կարելի է ասել, որ անկուսակցականների շարժում է  սկսվելու ըստ էության: Այստեղ ընդգրկվող այն հայ մարդը, ով այս կամ այն կուսակցության անդամ է, անդամագրվելով Շարժմանը, նախապատվությունը տալու են նրան, Շարժման գործերին, գաղափարներին, նպատակներին և ոչ կուսակցությանը, որին անդամակցում է: Կարելի է ասել, որ կուսակցականը ընդգրկվելով Շարժման մեջ, սառեցնելու է իր կուսակցական գործունեությունը: Շեշտեմ մեկ անգամ ևս, որ սկսում ենք անկուսակցականների Շարժում: Այս տարիների ընթացքում բռնատիրական ռեժիմը չի թողել, որ մեր երկրում կայանա որևէ կուսակցություն: Կուսակցությունների չկայանալը կուսակցությունների մեղքը չէ, այլ բռնատիրական ռեժիմինն է, որի օրոք չկա որևէ ժողովրդավարական դրսևորում, այնինչ կուսակցությունների կայանալը կարող է տեղի ունենալ միայն  ժողովրդավարական երկրներում:

Այսօրվա Հայաստանի ներքաղաքական իրավիճակը մենք գնահատում ենք որպես սարդարապատային: 1918թ. հակառակորդը զենքի ուժով էր մեզ սպառնում վերացնել, այսօր այդ նույն սպառնալիքը կա և պայման չէ, որ այն լինի զենքի տեսքով: Այդ հարձակումը բոլոր հարթություններով է:

Մեր խնդիրը այսօր այս բանակցությունները տապալելը չէ, մեր խնդիրը երկրում բարոյական ռեժիմի ձևավորումն է: Եթե մենք չենք տապալելու այս ռեժիմը, ավելորդ է խոսել որևէ այլ ծրագրի մասին: Իրական վտանգը մեր մեջ է, քանի որ մենք երկար տարիներ հանդուրժել ենք, որ սերժսարգսյանները քաղաքական ղեկը պահեն իրենց ձեռքում: Եկել է պահը, մեր ժողովրդի վրա հենվելով տապալելու այս ռեժիմը: Ուստի մեր ապագա ձևավորվելիք շարժման միսիան սա է լինելու:

 Հարցեր

- Ասում եք, որ չեք թողնի, որ հասարակությունը պառակտվի, բայց միաժամանակ շեշտում եք, որ ստեղծվելու է մի օղակ, որը հետապնդում է նույն նպատակը, ինչ Հայ Ազգային Կոնգրեսը։

- Ոչ, նպատակը նույն չէ ։ Դժբախտաբար, Կոնգրեսին չհաջողվեց հետընտրական պրոցեսներում իր նպատակին հասնել, և ես համարում եմ, որ այսօր Հայաստանի Հանրապետությունում հետընտրական որևէ պրոցես արդեն գոյություն չունի։ Մենք համարում ենք, որ քիչ է ասելը «սահմանադրական կարգի վերահաստատում», մենք պիտի ցույց տանք նաև թե ապագա Հայաստանը ինչպիսին է լինելու։ Միայն ասել «Ժողովրդավար Հայաստան» – դա շատ քիչ է, ծրագրերից պիտի խոսենք,  մենք սոցիալական արդարությունից ենք խոսելու, մենք չենք հանդուրժելու գերհարուստի ու գերաղքատի առկայությունը մեր երկրի ներսում, չենք հանդուրժելու օլիգարխներին։ Ուզում եմ ասել, որ գաղափարական ու ծրագրային իմաստով օղակը, որը կձևավորվի և կներկայանա ձեզ մոտ օրերին, դուք կտեսնեք, որ այն նույնը չէ։  

- Ասենք թե օղակը ձևավորվեց, պայքարի որ ձևերն եք ընտրելու, ի՞նչ եք անելու, կոնկրետ։

- Պայքարելու համար մենք հենվելու ենք մեր ժողովրդի ներուժի վրա։ Ժողովրդի միջոցով պիտի տապալվի այս ռեժիմը։ Մշակված քայլեր անշուշտ կան։ Խնդիրը կազմակերպվելու մեջ է։ Ի տարբերություն այս նորելուկ, նորաստեղծ դաշինքների, որոնց նպատակը մեր ժողովրդին մոլորեցնելն է, մեր ժողովուրդը այսօր հստակ փնտրտուքի մեջ է, ո՞ւր է լույսը, որի ուղղությամբ պիտի գնա: Մենք փորձելու ենք լինել այդ լույսը։ 

- Դուք նշեցիք, որ պայքարելու եք, որպեսզի տեղի ունենա իշխանափոխության և գործող նախագահը հեռանա։

- Ոչ միայն նախագահը, մենք մերժում ենք այսօր երկրում առկա արժեքային համակարգը։ Մենք ձևավորելու ենք նոր արժեհամակարգ։

- Օրերս տասներկու կուսակցություն Դաշնակցության ղեկավարությամբ միավորվեցին և արդեն քաղաքական կուլիսներում խոսակցություն է գնում, որ այդ ամենը ստեղծվել է  Հայաստանում երիտասարդ թոշակառու համարվող Ռոբերտ Քոչարյանի վերադարձի համար։ Դուք համամի՞տ եք այդ տեսակետի հետ։

-Ես տեղյակ եմ, որ նա ունի այդ ցանկությունը, չգիտակցելով, որ ինքը քաղաքական դիակ է, և հայ ժողովրդի, ըստ էության, թշնամին։ Ես համոզված եմ, որ մեր ժողովուրդը նրան պատժելու է, նա անպատիժ չի մնալու։ Միաժամանակ տեղյակ եմ, որ նախագահի աթոռը զբաղեցնող Սերժ Սարգսյանը լուրջ արգելքներ է դրել նրա ակտիվացման դեմ։ Նա չի համարձակվի լուրջ քայլեր ձեռնարկել, քանի որ Սերժ Սարգսյանը ունի լծակներ նրա վրա ազդելու և վերջինիս մեկուսացնելու։

- Ապագայում նախագահի աթոռին ո՞ւմ եք տեսնում, քանի որ ըստ Ձեզ ձևավորվելու է նոր իշխանություն։

-Երբ նախաձեռնող խումբը կներկայանա հանրությանը մոտ օրերին, այդ մասին ավելի մանրամասն կխոսենք։ Ասեմ, որ մենք խնդիր չունենք որևէ մի անհատի ներկայացնելու որպես թեկնածու: Այսօր մենք խնդիր ունենք մի թիմով հանդես գալու, իսկ ընթացքը ցույց կտա, թե ով կլինի այդ թեկնածուն։ Միգուցե այստեղ ուրիշ խնդիրներ էլ կան ապագայի հետ կապված: Ասենք որքանով է ճիշտ նախագահական ինստիտուտի պահպանումը: Այդ խնդիրը ևս այժմեական է: Դրա մասին կխոսենք ավելի ուշ։

- Դաշնակցությունը ստորագրահավաք է կազմակերպել և Արծվիկ Մինասյանը հայտարարեց, որ 40-45 հազար մարդ է ստորագրել։ Երբ Կոնգրեսը Հյուսիսային պողոտայում ստորագրահավաք էր իրականացնում, մասնավորապես Ռոբերտ Քոչարյանին Հաագայի դատարան տալու համար, ստորագրողների թիվը 150 հազարն անցել էր։ Ստացվում է, որ ստորագրողներին ավելի շատ հետաքրքրում է Ռոբերտ Քոչարյանին դատելը, քան հայ-թուրքական հարաբերությունները։

- Ես կարծում եմ, որ 2 խնդիրներին էլ մեր ժողովուրդը շատ մեծ լրջությամբ է մոտենում։ Պատճառն այն է, որ Դաշնակցությունը 11 տարի գտնվեց կեղեքող համակարգում և մեր ժողովուրդը առանձնապես մեծ ցանկություն չունի մոտենալ այդ ուժին։ Ես համոզված եմ, որ եթե Դաշնակցության փոխարեն որևէ վստահելի ուժ կազմակերպեր ստորագրահավաքը, ապա ստորագրությունները ավելին կլինեին, նույնիսկ  «Հաագայի ստորագրահավաքից» ավելին էլ։

- Մենք բոլորս ականատես եղանք, թե Սերժ Սարգսյանին Սփյուռքում ինչպես դիմավորեցին, կուզենայի ձեր կարծիքը լսել այն ծեծուջարդի մասին, որին արժանացան սփյուռքահայերը։

- Ինչպիսի վիճակ որ մեզ մոտ է, քաղաքական վերնախավի մասին է խոսքը, դժբախտաբար նույն հիվանդագին վիճակը դրսում է, այսինքն այնտեղ էլ ունենք լավ ժողովուրդ, սակայն ոչ լավ քաղաքական ղեկավարություն։ Դրսում կատարվածը կազմակերպությունների ղեկավարների ձգտման արդյունքը չէր, այլ ժողովրդի տրամադրվածության, եթե դա չլիներ, ապա ղեկավարները այս շոուները չէին փորձի կազմակերպել։

Մենք այսօր կանգնած ենք համահայկական խնդրի առաջ, մեր տունը, որ ուզում ենք կառուցել, միայն հայաստանաբնակի համար չի, այլ ամբողջ հայության։ Այստեղ ես ուզում եմ հայտնել հետևյալ միտքը։ Դժբախտաբար 91 թվից շրջանառության մեջ դրվեց այն միտքը, թե Հայաստանը՝ հայաստանցիներին, Սփյուռքը՝ սփյուռքահայերին։ Իբր սփյուռքահայը իրավունք չունի Հայաստանի ներքին խնդիրներով զբաղվելու և հակառակը։ Դժբախտաբար այս միտքը վերածվեց կարծրատիպի։ Մենք համոզված ենք, որ յուրաքանչյուր հայ, որտեղ էլ ծնված լինի, Հադրութում, Ջավախքում, թե Բեյրութում, իրավունք ունի զբաղվելու իր հայրենիքի այն ներքին հարցերով, որոնք վտանգում են ազգային անվտանգությունը։ Ամեն հայ իրավունք ունի զբաղվելու բարոյականության հարցերով, անվտանգության հարցերով։ Ամեն հայ, աշխարհի ամենահեռավոր կետից էլ  իրավունք ունի ասելու, զորօրինակ, մեր Երևանը ինչո՞ւ եք Բաբելոնի վերածում, ինչո՞ւ եք պոռնկանոցի վերածում մեր սուրբ երկիրը։ Մեր սկսած շարժումը չի ներփակվելու ներհայաստանյան խնդիրներով, մենք ունենք մեր գաղափարներն ու անելիքները համահայկական իմաստով։

Արևմտյան Հայաստանի աքսոր կառավարություն և խորհրդարան ձևավորելու մասին եմ ցանկանում խոսել։ Իմ համոզմամբ այսօր հետևյալը պետք է լինի։ Հայաստանի Հանրապետությունը պետք է կոչվի Արևելյան Հայաստանի Հայկական պետություն։ Դրան զուգահեռ արտերկրի հայության կողմից արդեն իսկ ստեղծվել է Արևմտյան Հայաստանի Հայերի Ազգային Խորհուրդը, որի դրոշի ներքո պետք է հավաքվի արտերկրի հայությունը, թե անհատներ, թե կուսակցություններ, և որի հենքի վրա կձևավորվի Արևմտյան Հայաստանի Հայկական պետությունն իր աքսոր խորհրդարանով և աքսոր կառավարությամբ։ Այս երկու պետությունները պիտի համապատասխան մարտավարություն մշակելով ու համագործակցելով  Հայկական հարցը հետապնդեն։ Պիտի ստեղծվի նաև այս երկու պետությունների գործունեությունը համադրող, համահավասար ներկայությամբ ձևավորվող խորհուրդ, որտեղ հայ ազգի ռազմավարական ու մարտավարական խնդիրները կստանան իրենց լուծումները և որի որոշումները պարտադիր կլինեն համայն հայության կողմից ի կատար ածվելու:

- Կա կարծիք, որ սփյուռքի հայության մի մասն էլ կողմ է հայ-թուրքական հարաբերությունների ստեղծման այս քայլերին, որ մասին բարձրաձայնել է պարոն Հակոբ Ավետիքյանը:

- Ես այդ կարծիքին չեմ: Այն քաղաքական կազմակերպությունները, որոնք ինչ-որ չափով մասնակից են այս բողոքի գործողությունները կազմակերպելու մեջ, նրանք չեն որոշել իրենց ամբողջ ներուժով դա կազմակերպել: Ես համոզված եմ, որ եթե դաշնակցությունը ինչ-որ չափով մեղսակից չլիներ այս ընթացքին, Սերժ Սարգսյանը չէր համարձակվի Բեյրութ գնալ: Նա նույնիսկ օդակայանից չէր կարող դուրս գալ: Այդ ներուժը հսկայական է դրսում: Պարոն Ավետիքյանի կարծիքին համամիտ չեմ: Պարզապես այստեղ կազմակերպվելու խնդիր կա: Մեր ժողովուրդը անկազմակերպ է ինչպես այնտեղ, այնպես էլ այստեղ: Զորօրինակ, Փարիզում Կոմիտասի արձանի մոտ տեղի ունեցած ակցիան անհատների կողմից էր կազմակերպված, դա անհատական նախաձեռնություն էր, ոչ թե քաղաքական որոշման արդյունք: Միաժամանակ ասեմ, որ այնտեղ եղել են նաև տարբեր կազմակերպությունների, կուսակցությունների անդամներ: Ինչ հակազդեցություն, որ դուք այսօր սփյուռքում տեսնում եք, իրականում առկա ներուժը դրա տասնապատիկի չափ է, որը անկազմակերպվածության պատճառով չդրսևորվեց:

- Դուք նշեցիք երեք գործոնների մասին` միասնականության բացակայություն, ազգային արժեքներով տոգորված հայկական բանակի չգոյություն: Այդ պայմաններում ինչ ուժի ստեղծման մասին կարող է խոսք գնալ:

- Մեր Շարժման նպատակը վերջ ի վերջո հայկական պետություն ձևավորելն է և այդ պետության միջոցով և հայ ժողովրդի միակամությունը ապահովել և հայկական արժեքներով տոգորված բանակ ստեղծել: